Waar je vroeger moeiteloos met een tientje boodschappen kon afrekenen, kom je tegenwoordig steeds vaker bordjes tegen met de tekst: “Alleen pinnen”.
In Nederland verschuift het betaalgedrag razendsnel richting volledig digitaal, en steeds meer winkelketens sluiten hun kassa’s voor contant geld.
Voorstanders noemen het efficiënt en veilig: geen gedoe meer met wisselgeld, een kleinere kans op overvallen en lagere kosten voor ondernemers.
Toch groeit ook de zorg. Want wat betekent deze ontwikkeling voor consumenten die nog steeds afhankelijk zijn van muntgeld of bankbiljetten?
Bekende ketens stappen over op pin-only
In diverse steden zijn filialen van grote merken al volledig cashloos. Denk aan koffieketens zoals Starbucks, broodjeszaken als Subway en verschillende vestigingen van Bakker Bart.
Ook drogisterijen zoals Etos en meerdere HEMA-filialen voeren een pin-only beleid. Bij modewinkels als ZARA, Weekday en Monki staat vaak bij de ingang aangegeven dat contant betalen niet meer mogelijk is.
Zelfs supermarkten blijven niet achter: AH to go-locaties op stations en sommige Spar City-winkels accepteren uitsluitend nog digitale betalingen.
Voordelen voor ondernemers, nadelen voor klanten
Ondernemers profiteren van een snellere doorstroming bij de kassa en lagere veiligheidsrisico’s. Voor klanten ligt dat genuanceerder.
Vooral ouderen, toeristen of mensen die hun uitgaven graag overzichtelijk houden door met cash te betalen, ervaren beperkingen. Wie zonder pinpas of smartphone in de stad rondloopt, kan simpelweg niet afrekenen.
Veel Nederlanders denken dat winkels wettelijk verplicht zijn contant geld aan te nemen, maar dat is niet het geval.
Zolang duidelijk wordt gecommuniceerd dat er alleen digitaal betaald kan worden, is dit toegestaan.
Privacy en sociale gevolgen
Een andere zorg draait om privacy. Elke digitale transactie laat een spoor achter, waardoor banken en betaalproviders precies kunnen volgen wat je koopt en waar.
Voor veel consumenten voelt dat ongemakkelijk. Contant geld bood juist anonimiteit en vrijheid. Daarnaast speelt uitsluiting een rol.
Mensen zonder bankrekening, daklozen of ouderen die moeite hebben met digitaal bankieren, worden letterlijk buitengesloten in een volledig cashloze samenleving.
Internationale trend
Nederland staat hierin niet alleen. In Zweden is contant geld vrijwel volledig verdwenen en is het in sommige steden bijna onmogelijk om nog met muntjes te betalen.
Zelfs in Duitsland, waar cash traditioneel populair is, stappen steeds meer winkels over op digitale betalingen.
De toekomst van cash
Banken stimuleren digitaal betalen actief en het aantal geldautomaten neemt jaar na jaar af. Toch klinkt de roep om behoud van contant geld steeds luider.
Organisaties waarschuwen dat een landelijke pinstoring of technische fout kan leiden tot een situatie waarin consumenten helemaal niet meer kunnen betalen.
Sommigen pleiten daarom voor wetgeving die winkels verplicht een deel van hun transacties in contant geld te accepteren, juist om kwetsbare groepen te beschermen.
Voorlopig lijkt de trend echter onomkeerbaar. Het bordje “Alleen pinnen” zal steeds vaker het straatbeeld bepalen, en de rol van cash in onze samenleving wordt kleiner en kleiner.
