Tijdens de feestdagen zie je familie vaak wat vaker dan normaal. Juist dan kan het opvallen dat iemand zich anders gedraagt dan je gewend bent. Misschien vergeet iemand meer, is die sneller in de war of trekt hij zich terug. Dat kan onschuldig zijn, maar het kunnen ook vroege signalen van dementie zijn. Dementie begint vaak langzaam en is in het begin lastig te herkennen. Toch kan vroeg signaleren veel verschil maken.
Dementie begint vaak ongemerkt
Veel mensen denken bij dementie aan ernstige klachten, maar in het begin zijn de signalen vaak subtiel.
Het gaat dan om veranderingen die niet meteen zorgwekkend lijken, maar samen wel een patroon vormen. Hieronder staan negen tekenen waar je op kunt letten.
1. Vergeetachtigheid
Iemand vergeet recente gebeurtenissen, afspraken of waar spullen liggen. Dit gaat verder dan af en toe iets vergeten en heeft invloed op het dagelijks leven.
2. Steeds dezelfde vragen of verhalen
Mensen met beginnende dementie herhalen vaak vragen of vertellen meerdere keren hetzelfde verhaal, zonder zich dat te realiseren.
3. Moeite met dagelijkse taken
Handelingen die altijd vanzelf gingen, worden lastig. Denk aan koken, boodschappen doen of het bedienen van apparaten.
4. Verwarring over tijd en plaats
Iemand weet niet meer welke dag het is, raakt de weg kwijt op bekende plekken of weet niet goed waar hij is.
5. Problemen met taal
Woorden worden moeilijker gevonden, zinnen blijven onaf of gesprekken zijn lastig te volgen. Dit kan leiden tot frustratie of stilte.
6. Veranderingen in gedrag en emoties
Plotselinge stemmingswisselingen, prikkelbaarheid of juist teruggetrokken gedrag kunnen voorkomen. Soms zegt iemand dingen die niet bij hem of haar passen.
7. Slechter inschattingsvermogen
Beslissingen nemen wordt moeilijker. Iemand ziet gevaar minder goed of maakt onlogische keuzes, bijvoorbeeld met geld.
8. Minder sociaal
Door onzekerheid of schaamte trekken mensen zich soms terug uit sociale situaties of stoppen ze met hobby’s die ze eerder leuk vonden.
9. Problemen met ruimtelijk inzicht
Afstanden inschatten gaat lastiger. Iemand struikelt vaker, botst tegen dingen aan of verdwaalt op vertrouwde routes.
Wat kun je doen als je dit herkent?
Zie je meerdere van deze signalen bij iemand die je dierbaar is, dan is het belangrijk om niet weg te kijken.
- Praat erover: Bespreek je zorgen met andere familieleden en, als dat kan, met de persoon zelf.
- Ga naar de huisarts: Een arts kan onderzoeken wat er aan de hand is. Soms is er een andere oorzaak, zoals een tekort aan vitamines.
- Houd voorbeelden bij: Noteer situaties die opvallen, zodat je een duidelijk beeld kunt schetsen.
- Zoek steun: Organisaties zoals Alzheimer Nederland bieden informatie en hulp voor familieleden.
Een vroege diagnose geeft duidelijkheid en maakt het mogelijk om op tijd ondersteuning te regelen.
Dat helpt niet alleen de persoon zelf, maar ook de mensen om hem of haar heen. Juist daarom is het belangrijk om signalen serieus te nemen.