In Thailand is afgelopen zondag op het nippertje voorkomen dat een 65-jarige vrouw levend werd gecremeerd. Hulpverleners hoorden op het laatste moment zacht geklop vanuit de kist. De bizarre gebeurtenis roept de vraag op: kan zoiets hier ook gebeuren?
Broer dacht dat zijn zus al dagen dood was
Volgens Thaise media lag de vrouw al twee jaar ziek op bed. Toen haar toestand verslechterde en ze volgens haar broer niet meer ademde, ging hij ervan uit dat ze was overleden.
Hij legde haar in een kist en reed vervolgens honderden kilometers naar een ziekenhuis, omdat ze haar organen wilde doneren.
Daar liep hij vast: zonder officiële overlijdensakte wilden artsen niets doen.
Ook bij een tempel waar gratis crematies plaatsvinden, kreeg hij te horen dat er zonder papieren niet gecremeerd mocht worden.
Juist op dat moment werd zacht geklop gehoord en werd de vrouw levend uit de kist gehaald.
Hoe werkt dat in Nederland?
In ons land kan een situatie zoals in Thailand vrijwel niet ontstaan. De broer bepaalde zelf dat zijn zus dood was, maar in Nederland mag een leek dat niet zomaar doen.
Wie stelt de dood vast?
In Nederland mogen alleen artsen iemand dood verklaren als het gaat om medische beoordeling.
Buiten het ziekenhuis mogen ook andere professionals – zoals ambulanceverpleegkundigen – de dood vaststellen, maar dan alleen wanneer er sprake is van duidelijke, onomkeerbare kenmerken.
Het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde beschrijft die zogenaamde somatische criteria, zoals:
- duidelijke vernietiging van schedel of hersenen
- scheiding van hoofd en lichaam
- verrotting of ontbinding
- totale verbranding
- lijkvlekken
- lijkstijfheid
Als die kenmerken ontbreken, is een medische beoordeling nodig. Artsen gebruiken dan circulatoire of neurologische criteria, bijvoorbeeld het ontbreken van bewustzijn, geen pupilreflex of geen corneareflex (het sluiten van de ogen bij aanraken van het hoornvlies).
Verklaring van overlijden verplicht
In Nederland geeft een arts na de beoordeling een officiële verklaring van overlijden.
Die heb je nodig om bij de gemeente een overlijdensakte te krijgen. Zonder die documenten kan er niets geregeld worden.
Cremeren in een tempel? In Nederland kan dat niet
Daarna kan een uitvaart worden gepland, maar alleen via officiële wegen.
Rosanne Prinsen van uitvaartondernemer Monuta legt uit: “Je komt altijd ergens in het proces een controle tegen waar de verklaring van overlijden wordt gevraagd.”
Een kist kun je zelf kopen, maar een crematie of begrafenis mag uitsluitend plaatsvinden op erkende locaties.
Cremeren in een tempel of op andere informele plekken – zoals in Thailand soms gebeurt – is in Nederland niet toegestaan.
Conclusie
Door de wettelijke controles in Nederland is de kans dat iemand levend wordt gecremeerd praktisch uitgesloten.
De bizarre Thaise situatie laat vooral zien hoe belangrijk het is dat een overlijden altijd officieel wordt vastgesteld – iets wat hier streng geregeld is.
