De VVD maakt zich zorgen dat de gesprekken tussen D66 en CDA te veel de progressieve kant op gaan.
“Het land heeft niet gekozen voor links beleid,” stelt Yesilgöz, verwijzend naar de verkiezingsuitslag waarin rechtse partijen samen een meerderheid behaalden.
De partij houdt vast aan een centrumrechtse koers, met nadruk op economische groei, veiligheid en een strenger migratiebeleid.
“De mensen die elke dag hun best doen, moeten weer wat lucht krijgen,” zegt Yesilgöz.
Samenwerking met GroenLinks-PvdA blijft wat haar betreft uitgesloten.
“We moeten een kabinet vormen dat aansluit bij de uitslag van de verkiezingen, niet ertegenin gaat,” aldus de VVD-leider.
Kritiek op de aanpak van Koolmees
Binnen de VVD klinkt onvrede over de manier waarop verkenner Koolmees de gesprekken leidt.
Door D66 en CDA eerst apart te laten overleggen, zou de formatie juist vertraging oplopen.
“Het is goed dat partijen met elkaar praten, maar uiteindelijk moeten we allemaal om tafel. Nederland heeft geen tijd voor politieke tussenfases,” zegt Yesilgöz.
Hoewel sommige partijleden twijfelen aan de neutraliteit van Koolmees – voormalig D66-minister – houdt de VVD de toon officieel gematigd:
“We respecteren de rol van de verkenner, maar de focus moet liggen op snelheid en resultaat.”
Voorkeur voor samenwerking met CDA en JA21
De VVD ziet nog steeds het meest in een kabinet met D66, CDA en JA21. Volgens de partij biedt dat de grootste kans op stabiliteit zonder afhankelijk te worden van te veel kleine fracties.
Een samenwerking met de PVV wordt niet volledig uitgesloten, al benadrukt Yesilgöz dat er “grote inhoudelijke verschillen” bestaan, vooral over de rechtsstaat en internationale samenwerking.
“We luisteren naar wat de kiezer heeft gezegd,” zegt een partijwoordvoerder, “maar dat betekent niet dat we al onze principes overboord gooien.”
Migratie en veiligheid als speerpunten
Inhoudelijk zet de VVD in op meer grip op migratie en een strenger veiligheidsbeleid.
Nederland moet volgens Yesilgöz weer zelf kunnen bepalen hoeveel mensen het kan opvangen, zonder te veel inmenging vanuit Brussel.
Ook op het gebied van veiligheid wil de partij meer daadkracht.
“We moeten stoppen met wegkijken bij straatterreur, jongerencriminaliteit en grensoverschrijdend gedrag,” zei ze eerder.
De partij wil meer bevoegdheden voor politie en justitie en zwaardere straffen voor geweldplegers.
Daarnaast pleit de VVD voor lagere lasten voor middeninkomens en ondernemers.
“Het is niet uit te leggen dat mensen die fulltime werken nauwelijks iets overhouden aan het einde van de maand,” aldus Yesilgöz.
Spanningen tussen VVD en D66 blijven
Ondanks de roep om snelheid lijkt de relatie tussen VVD en D66 stroef.
D66-leider Rob Jetten wil rustig onderzoeken waar partijen elkaar inhoudelijk kunnen vinden, maar volgens ingewijden ziet de VVD dat als uitstelgedrag.
Yesilgöz zou in meerdere gesprekken hebben laten weten genoeg te hebben van “polderpraat zonder beslissingen”.
Ze wil dat er voor het einde van het jaar een concreet formatietraject ligt.
CDA probeert brug te slaan
Het CDA, dat door Koolmees een centrale rol kreeg in deze fase, probeert de spanning te verminderen.
Partijleider Henri Bontenbal zegt dat zijn partij “bruggen wil slaan” en openstaat voor samenwerking met zowel VVD als D66.
“De kiezer heeft gesproken, en dat betekent dat er ruimte moet zijn voor rechtse accenten in het beleid,” aldus Bontenbal.
Druk binnen de VVD loopt op
Binnen de VVD groeit ondertussen de druk om duidelijker afstand te nemen van D66.
Lokale afdelingen en prominente leden pleiten voor een hardere rechtse koers en meer samenwerking met partijen als PVV en BBB.
De partijtop probeert de rust te bewaren met de boodschap dat “inhoud boven ideologie” gaat, maar spanningen over de koers blijven voelbaar.
Wat volgt: debat in de Tweede Kamer
Binnenkort bespreekt de Tweede Kamer het verslag van verkenner Koolmees.
Daar zal blijken of zijn aanpak op steun kan rekenen. De VVD zal in dat debat vermoedelijk aandringen op een snellere formatie en meer betrokkenheid van rechtse partijen.
Yesilgöz waarschuwt dat Nederland niet opnieuw maanden kan wachten.
“We kunnen het ons niet veroorloven om eindeloos te blijven praten zonder resultaat,” zei ze recent.
Conclusie: VVD wil regie terugpakken
Met deze stap probeert de VVD de regie over de formatie opnieuw naar zich toe te trekken.
De partij presenteert zich als de nuchtere, praktische kracht die wil doorpakken – in tegenstelling tot wat zij ziet als een log proces aan de midden- en linkerkant.
Of de oproep van Yesilgöz effect heeft, moet de komende weken blijken.
Eén ding is duidelijk: de VVD wil voorkomen dat Nederland opnieuw vastloopt in politieke stilstand, en hoopt met een duidelijk centrumrechts geluid de formatie weer op gang te brengen.
